Zatwierdzony przewoźnik drogowy

W związku przyjęciem nowych przepisów UE dotyczących procesu zatwierdzenia przewoźników drogowych realizujących przewozy towarów lotniczych w bezpiecznym łańcuchu dostaw, w tym również w ramach usługi Road Feeder Service (RFS), Avsec przekazuje poniżej szczegółowe informacje na temat nowych wymogów dotyczących zatwierdzania przewoźników drogowych i efektywnej metodzie nadzoru nad tą procedurą i rozwiązaniach ułatwiających kontrolę nad utrzymaniem statusu.

Transport naziemny między lokalizacjami zarejestrowanych agentów, znanych nadawców i przewoźników lotniczych ładunków lotniczych i poczty lotniczej, do których zastosowano wymagane środki kontroli w zakresie ochrony, jest w wielu przypadkach zlecany przez takie podmioty zewnętrznym przewoźnikom drogowym działającym w ich imieniu. Niektóre warunki i przepisy umożliwiające korzystanie z usług przewoźników drogowych, a także niektóre obowiązki tych przewoźników, określono już w załączniku do Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) Nr 2015/1998 z dnia 5 listopada 2015 r. ustanawiającego szczegółowe środki w celu wprowadzenia w życie wspólnych podstawowych norm ochrony lotnictwa cywilnego. Jednakże, w celu utrzymania integralności bezpiecznego łańcucha dostaw ładunków lotniczych i poczty lotniczej w Unii, zwrócono uwagę na potrzebę zwiększenia jasności co do odpowiedzialności i nadzoru ze strony właściwych organów nad przewoźnikami drogowymi i wykonywanymi przez nich operacjami. W tym celu w załączniku do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2015/1998 zamieszono nowe wymogi dotyczące zatwierdzania przewoźników drogowych i nadzoru nad nimi.

Co oznacza zatwierdzony przewoźnik drogowy?

W myśl nowych przepisów, zatwierdzony przewoźnik drogowy oznacza podmiot, który w imieniu zarejestrowanego agenta lub znanego nadawcy zapewnia transport naziemny oraz ochronę przesyłek zawierających ładunek lotniczy i pocztę lotniczą, w odniesieniu do których zastosowano wcześniej środki kontroli w zakresie ochrony, i którego procedury są zgodne ze wspólnymi zasadami i normami ochrony wystarczającymi do utrzymania integralności przesyłek.

Jak wygląda nowy proces zatwierdzenia przewoźników drogowych?

Zatwierdzenie przewoźników drogowych jest dokonywane przez właściwy organ.

Wnioskodawca, będący osobą fizyczną albo prawną, występuje o zatwierdzenie przez właściwy organ państwa członkowskiego, w którym znajduje się adres zamieszkania lub adres siedziby wnioskodawcy, w zależności od tego, który z nich ma zastosowanie. Zagraniczne oddziały tego samego wnioskodawcy lub jego spółek zależnych występują o zatwierdzenie przez właściwy organ państwa członkowskiego, w którym znajduje się siedziba tego zagranicznego oddziału lub spółki zależnej.

Wnioskodawca przedstawia właściwemu organowi program ochrony. W programie opisuje się metody i procedury, których przewoźnik drogowy musi przestrzegać w celu spełnienia wymogów określonych w rozporządzeniu (WE) nr 300/2008 i jego aktach wykonawczych. Zawiera on szczegółowe postanowienia i procedury obejmujące co najmniej:

1) informacje ogólne, w tym informacje dotyczące organizacji, osoby odpowiedzialnej za ochronę, kontrolę jakości, współpracę z organami, sprawozdawczość oraz inne plany i instrukcje;

2) ochronę ładunku podczas odbioru, obsługi, ograniczonego składowania, przewozu i dostawy;

3) rekrutację i szkolenie personelu, w tym dokumentację szkoleniową i dowody przejścia sprawdzenia przeszłości z wynikiem pozytywnym, stosownie do przypadku;

4) środki zapobiegające bezprawnej ingerencji w odniesieniu do przesyłek zawierających ładunek lotniczy i pocztę lotniczą, w odniesieniu do których zastosowano środki kontroli w zakresie ochrony, oraz działania, jakie należy podjąć w przypadku takiej ingerencji.

Ponadto, program określa również, w jaki sposób przewoźnik drogowy monitoruje przestrzeganie tych postanowień i procedur. Co więcej, wnioskodawca składa również Deklarację zobowiązań – zatwierdzony przewoźnik drogowy. Deklarację tę podpisuje prawny przedstawiciel wnioskodawcy lub osoba odpowiedzialna za ochronę tego podmiotu. Podpisana deklaracja musi wyraźnie określać położenie lokalizacji, do której lub do których się odnosi, i jest przechowywana przez właściwy organ.

Po przedłożeniu programu ochrony i jego pomyślnej ocenie stwierdzającej jego stosowność i kompletność wnioskodawca zostaje poddany wizji lokalnej w celu dokonania oceny zgodności z wymogami rozporządzenia (WE) nr 300/2008 i jego aktów wykonawczych. Wizja lokalna obejmuje monitorowanie odpowiednich operacji i procedur wykonywanych przez przewoźnika drogowego bez nieprawidłowości podczas odbioru, obsługi, ograniczonego składowania, przewozu i dostawy przesyłek, stosownie do przypadku. Wizja lokalna obejmuje co najmniej jedno z miejsc wykonywania działalności należących do sieci przewoźnika drogowego. Po zakończeniu wizji lokalnej, sporządzone zostaje sprawozdanie zatwierdzające.

Po pomyślnym zakończeniu przez właściwy organ zatwierdzający etapów i stwierdzeniu, że wnioskodawca spełnia wymogi rozporządzenia (WE) nr 300/2008 i jego aktów wykonawczych, status zatwierdzonego przewoźnika drogowego zostaje przyznany na maksymalny okres pięciu lat. Czyniąc to, odpowiedni organ zapewnia wprowadzenie niezbędnych szczegółowych danych przewoźnika drogowego do unijnej bazy danych bezpiecznego łańcucha dostaw (KSDA) nie później niż następnego dnia roboczego. Przy wprowadzaniu do bazy danych odpowiedni organ nadaje każdemu adresowi siedziby niepowtarzalny alfanumeryczny identyfikator w standardowym formacie.

Jakie są zobowiązania zatwierdzonych przewoźników drogowych?

Z założenia wymogi dotyczące zatwierdzonych przewoźników drogowych nie powinny powodować niepotrzebnych obciążeń administracyjnych i operacyjnych ani dla podmiotów, ani dla właściwych organów. Aby umożliwić stopniowe wprowadzanie systemu zatwierdzonych przewoźników drogowych w Unii, obecne wymogi, którym podlegają przewoźnicy drogowi, powinny nadal obowiązywać do 31 grudnia 2026 r. Ustanowienie okresu przejściowego ma na celu ułatwienie przygotowania do obowiązkowego wdrożenia systemu zatwierdzonych przewoźników drogowych zarówno przez właściwe organy, jak i podlegające im odpowiednie podmioty.

Jednakże, jak łatwo wywnioskować z przytoczonych powyżej przepisów proces zatwierdzenia przewoźników drogowych wymaga odpowiedniego przygotowania i zaczyna się od przedstawienia właściwemu organowi programu ochrony wraz z deklaracją zobowiązań, poprzez wizję lokalną a kończy się sprawozdaniem zatwierdzającym i przyznaniem statusu zatwierdzonego przewoźnika drogowego. Dalej następuje szereg kolejnych zadań dotyczących nadzoru i kontroli mających na celu utrzymanie statusu poprzez zagwarantowanie odpowiednich środków ochrony w odniesieniu do ładunków oraz odnoszących się do rekrutacji i szkolenia personelu. Zatwierdzony przewoźnik drogowy zapewnia m.in:

1. cały personel biorący udział w przewozie ładunku i poczty przeszedł ogólne szkolenie w zakresie świadomości ochrony lotnictwa cywilnego zgodnie z pkt 11.2.7rozporządzenia wykonawczego (UE) 2015/1998;
2. cały personel, o którym mowa w lit. b), któremu przyznano również nienadzorowany dostęp do ładunku i poczty, wobec których zastosowano wymagane środki kontroli w zakresie ochrony, przeszedł szkolenie w zakresie ochrony zgodnie z pkt 11.2.3.9 i sprawdzenie przeszłości z wynikiem pozytywnym zgodnie z pkt 11.1.2 lit. b)rozporządzenia wykonawczego (UE) 2015/1998;
3. identyfikowalny ładunek lotniczy i identyfikowalna poczta lotnicza, wobec których zastosowano wcześniej środki kontroli w zakresie ochrony, były zabezpieczone przed nieupoważnioną ingerencją lub naruszeniem podczas odbioru, obsługi, ograniczonego składowania, przewozu i dostawy.